دیه جنین براساس سن آن
سقط جنین به معنای اتمام بارداری و از بین رفتن جنین می‌باشد. این اتفاق ممکن است به صورت غیرعمدی یا عمدی رخ دهد. در مواردی که سقط جنین عمدی با مجوز و دستور پزشک انجام می‌شود، ممکن است به علت خطر جنین برای مادر باردار یا وجود مشکلاتی در جنین نظیر عدم تشکیل قلب یا اختلالات کروموزومی اتفاق بیفتد. همچنین، سقط جنین بدون علت موجه، توسط مادر باردار یا شخص دیگری نیز انجام می‌شود.
در شرع اسلامی، سقط جنین به صورت عمدی و بدون مجوز پزشکی به عنوان گناه شناخته شده و برای آن کفاره در نظر گرفته شده است. نوع کفاره ممکن است بر اساس نظر مراجع تقلید مختلف متفاوت باشد. برخی از فقها کفاره سقط جنین عمدی را دو ماه روزه، در حالی که دیگران آن را اطعام ده فقیر اعلام کرده‌اند. این تفاوت‌ها باید با توجه به نظر مرجع تقلید هر فرد محاسبه شود.
در قانون مجازات اسلامی، سقط جنین عمدی به عنوان یک جرم شناخته شده و مجازات‌های تعزیری نظیر حبس برای مرتکب آن در نظر گرفته شده است. همچنین، دیه نیز به عنوان یک جزء از مجازات‌ها برای این جرم تعیین شده است. مقدار دیه سقط جنین عمدی ممکن است بر اساس مرحله و هفته‌های بارداری که این عمل رخ داده است، متفاوت باشد. پس از پرداخت دیه، این مبلغ به وراث جنین تعلق می‌گیرد. در صورتی که انجام دهنده عمل سقط جزو ورثه باشد، از دریافت دیه ممکن است محروم شود.
لازم به ذکر است که نرخ دیه سقط جنین هر ساله با توجه به شاخص بانک مرکزی تغییر می‌کند، بنابراین در هنگام پرداخت باید محاسبات با نرخ روز انجام شود.
دیه جنین براساس سن آن چگونه است؟
بر اساس بندهای مختلف ماده 716 قانون مجازات اسلامی، دیه سقط جنین بر اساس مراحل تشکیل جنین متغیر است. در اینجا، موارد مختلف اعم از نطفه، علقه، مضغه، عظام، و جنین با روح، هرکدام با نرخ مختلف دیه کامل محاسبه شده‌اند:
- نطفه (روزهای ابتدایی): بر اساس بند الف ماده 716، دیه نطفه دو صدم دیه کامل است. در مثال ذکر شده، دیه سقط نطفه برابر با 18 میلیون تومان می‌شود.
- علقه (چهار هفته): بر اساس بند ب ماده 716، دیه علقه چهار صدم دیه کامل است. در این مثال، دیه سقط علقه برابر با 36 میلیون تومان محاسبه شده است.
- مضغه (هشت هفته): بر اساس بند ب ماده 716، دیه مضغه شش صدم دیه کامل است. در این مثال، دیه سقط مضغه برابر با 54 میلیون تومان می‌شود.
- جنین با روح (شش هفته): بر اساس بند ت ماده 716، دیه جنین با روح هشت صدم دیه کامل است. در این مثال، دیه سقط جنین با روح معادل با 72 میلیون تومان محاسبه شده است.
- جنین بدون روح (شانزده هفته): بر اساس بند ث ماده 716، دیه جنین بدون روح یک دهم دیه کامل است. در این مثال، دیه سقط جنین بدون روح برابر با 90 میلیون تومان محاسبه شده است.
این محاسبات با توجه به مواد مختلف قانون مجازات اسلامی صورت گرفته‌اند و نرخ دیه بر اساس سال 1402 استفاده شده است. همچنین، توضیح داده شده که سقط جنین در بسیاری از شرایط به جز موارد رفع حرمت شرعی، حرام است و مستلزم پرداخت کفاره و دیه می‌باشد.
دیه سقط جنین بعد از 16 هفته
دیه سقط جنین بعد از 16 هفته بر اساس جنسیت جنین تعیین می‌شود. توضیحات بر اساس بند ج ماده 716 قانون مجازات اسلامی به صورت زیر است:
- دیه جنین پسر: بر اساس محاسبه دیه سقط جنین به تومان و با توجه به نرخ دیه سال 1402، دیه جنین پسر برابر با مبلغ دیه کامل انسان است که 900 میلیون تومان می‌شود.
- دیه جنین دختر: بر اساس بند ج ماده 716، دیه جنین دختر معادل نصف دیه کامل است. بنابراین، با توجه به محاسبه دیه سقط جنین به تومان و نرخ دیه 1402، این میزان برابر با 450 میلیون تومان است.
- دیه جنین خنثی: جنین خنثی که هم آلت مردانه و هم آلت زنانه دارد، دیه سقط جنین خنثی را سه چهارم دیه کامل تشکیل می‌دهد. بنابراین، با محاسبه دیه سقط جنین به تومان و با توجه به نرخ دیه 1402، این میزان برابر با 675 میلیون تومان است.
نکته مهمی که در توضیحات ارائه شده ذکر شده است، این است که بر اساس نظر مشورتی قوه قضاییه، حکم تبصره ماده 551 قانون مجازات اسلامی که به یکسان‌سازی دیه زن و مرد در مورد جنین اشاره دارد، قابل اجراست. به عبارت دیگر، تفاوت در دیه جنین دختر نسبت به پسر از صندوق تامین خسارت‌های بدنی پرداخت می‌شود.
این توضیحات نشان می‌دهد که در قانون اسلامی برای دیه سقط جنین بعد از 16 هفته، تفاوت در نرخ دیه بر اساس جنسیت جنین وجود دارد و این تفاوت با تبصره ماده 551 نیز تأیید شده است.