سه طلاقه کردن در فقه و قانون
در فقه اسلامی و قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، مفهوم سه طلاقه به دو صورت متفاوت مورد بررسی قرار میگیرد. در اهل سنت، سه طلاقه به معنای این است که مرد به زن خود سه بار اظهار طلاق میکند، و با این اظهارات، ازدواج بین آن دو کاملاً به پایان میرسد. در این مذهب، پس از سه بار اظهار طلاق، زن و مرد نمیتوانند به همسری بازگردند مگر با انجام عمل فرآیندی به نام “حلّ”، که مرد پس از طلاق با زن دیگری ازدواج میکند، سپس طلاق میدهد و بعد از انقضاء مدت عده، اگر زن برای او محلل باشد، میتواند با زن سابق خود ازدواج کند.
اما در فقه شیعه، مفهوم سه طلاقه کاملاً متفاوت است. این مذهب بر این اصل استوار است که اظهار طلاق سه بار توسط مرد به همسرش تنها به عنوان یک طلاق محسوب میشود و هر سه اظهار در یک زمان، برابر با یک طلاق است. بنابراین، اگر مرد سه بار طلاق را در یک زمان اظهار کند، ازدواج برقرار میماند و زن و مرد همچنان همسری هستند. اما اگر مرد بعد از طلاق، با زن ازدواج کند و بعداً با او دوباره طلاق دهد، این دو طلاق به معنای دو طلاق جداگانه محسوب میشود و اگر بخواهند دوباره ازدواج کنند، نیاز به مجوز قضایی دارند.
در قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، به مفهوم سه طلاقه اشاره شده است، اما با توجه به مقررات سخت گیرانه درباره ازدواج و طلاق، فرآیند سه بار ازدواج و طلاق بین یک زن و مرد تقریباً غیر ممکن است. این مقررات شامل ضوابطی مانند نیاز به موافقت قضایی برای انجام طلاق و محدودیتهایی در مورد انجام ازدواج مجدد بعد از طلاق میشود.
حکم سه طلاقه کردن
ازدواج دائم و ازدواج موقت
ازدواج دائم و ازدواج موقت از نظر مفهوم و احکام متفاوت هستند:
- ازدواج دائم (عقد دائم):
- این نوع ازدواج به صورت دائمی بوده و هدف آن بنیانگذاری یک خانواده و ارتباط پایدار بین زوجین است.
- عقد دائم با توجه به تعهدات شرعی و قانونی بین زن و مرد صورت میگیرد و زوجین متعهد به زندگی مشترک و حفظ حقوق و وظایف متقابل خود هستند.
- طلاق در ازدواج دائم ممکن است با رعایت شرایط شرعی و قانونی و با تصمیم قاضی صورت گیرد.
- ازدواج موقت (عقد موقت):
- در این نوع ازدواج، عقدی برای مدت معین (مثلاً چند روز یا چند ماه) صورت میگیرد و بعد از اتمام مدت تعیینشده، ازدواج بهطور خودکار فسخ میشود.
- عقد موقت بیشتر در برخی از مذاهب اسلامی مورد قبول است و در شرایطی مانند مسافرت، نیاز به رفع نیازهای جنسی، یا در مواقعی که ازدواج دائم امکانپذیر نیست، به کار میرود.
- این نوع ازدواج با شرایط و ضوابط خاصی همراه است که معمولاً به صورت قانونی و شرعی تعیین میشود.
- از طریق فسخ عقد موقت، احکام طلاق اعمال نمیشود و بنابراین، لفظ “سه طلاقه کردن” در این مورد معنی ندارد.
شروط سه طلاقه کردن در قوانین جمهوری اسلامی
در قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، ماده ۱۰۵۷ به موضوع سه طلاقه پرداخته است که بر اساس فقه تشیع شکل گرفته است. این ماده به طور خاص در مورد مواردی که یک زن سه بار پیاپی به همسر خود طلاق دهد، تعییناتی را بیان میکند:
- اگر زن سه بار پیاپی به همسر خود طلاق دهد، نکاح بین او و همسر سابقش حرام میشود. این به این معناست که زن و همسر سابقش نمیتوانند بعداً با هم ازدواج کنند.
- در این مواقع، زن باید به عقد همیشگی با مرد دیگری (محلل) دربیاید و با او نزدیکی کند.
- پس از اینکه زن با مرد محلل نزدیکی کند، در صورت فسخ عقد با مرد محلل، یا فوت مرد محلل، یا توافق با او برای فسخ عقد، زن میتواند به زوجیت با همسر سابقش بازگردد.
به عبارت دیگر، اگر زن سه بار پیاپی به همسر خود طلاق دهد، این عمل به معنای ایجاد مانعی برای ازدواج دوباره با همسر سابقش است. اما با ازدواج با مرد محلل و انجام نزدیکی، زن میتواند شرایط بازگشت به زوجیت با همسر سابق خود را فراهم کند.
مهم است بدانید که این مفاد بر پایه قوانین جمهوری اسلامی ایران و بر اساس فقه تشیع تعیین شدهاند و ممکن است در سایر حقوق موضوعه و فقهها تفاوت داشته باشد.