حجر و محجور
حجر، در مقابل اهلیت است و عبارت است از وضعیت حقوقی شخصی که صلاحیت داشتن حق معینی را برای اعمال آن حق ندارد. به کسی محجور گویند که دارای حجر است. اسباب حجر عبارتند از صِغَر (کودکی)، جنون (دیوانگی)، سفه (نداشتن عقل معاش)
طبق ماده 1210 قانون مدنی هیچکس را نمیتوان بعد از رسیدن به سن بلوغ به عنوان جنون یا عدم رشد ( سفه) محجور کرد. مگر آنکه عدم رشد یا جنون وی ثابت شود.
محجور به کسی گفته می شود که بدلیل این که خیر و صلاح خود را در امور مالی تشخیص نمی دهد، بموجب قانون مجاز به دخل و تصرف در اموال و حقوق مالی خود نبوده، بلکه اداره اموال وی بر عهده ولی، وصی یا قیم گذاشته می شود.
مطابق ماده 1207 قانون مدنی، محجورین به سه دسته تقسیم می شوند:
صغار یا همان اطفال
طفل یا صغیر کسی است که هنوز به سن بلوغ قانونی نرسیده است. بلوغ قانونی در پسر پانزده سال قمری و در دختر نه سال قمری است.
مجانین
مجنون کسی است که کلا فاقد عقل بوده و به عبارتی عقل او زایل باشد.
افراد غیررشید
غیر رشید یا سفیه کسی است که طفل یا مجنون نبوده، اما مصلحت خود را از نظر مالی تشخیص نمی دهد و به عبارتی متوجه حساب و کتاب و ارزش پول نبوده و آن را به طرز غیر عادی هدر می دهد
مجازات رها کردن محجورین در مراکز درمانی
بر اساس اعلام معاون حقوق عامه دادستان کل کشور، رها کردن محجورین در مراکز درمانی، مکتوم داشتن هویت آنها، امتناع از پرداخت نفقه و تصرف اموال آنها، قابلیت تعقیب کیفری و اعمال مجازات دارد.
نصب یا تعیین امین برای محجور
در قانون مدنی، نصب یا تعیین امین برای محجور، پیش بینی شده است. بدین ترتیب که هر گاه ولی قهری منحصر، به واسطه غیبت یا حبس یا به هر علتی، نتواند به امور مولی علیه رسیدگی کند و کسی را هم از طرف خود معین نکرده باشد، دادگاه به پیشنهاد مدعی العموم برای تصدی و اداره امور مولی علیه و سایر امور راجع به او، موقتا امین تعیین می کند.