قانون کار برای زنان طی، بارداری و پس از زایمان
مرخصی بارداری و زایمان و بازگشت به کار پس از آن بهعنوان حقوق اساسی زنان کارگر در قوانین جمهوری اسلامی ایران، حمایتهای قانونی خاصی را در نظر گرفته است. این حمایتها بهویژه بهمنظور فراهم کردن شرایط مناسب برای زنان در دوران بارداری و زایمان و حفظ امنیت شغلی آنها طراحی شدهاند. در زیر خلاصهای از این حقوق بهطور دقیقتر آمده است:
مرخصی بارداری و زایمان
مدت زمان مرخصی:
- قانون کار: بر اساس قانون کار، مدت زمان مرخصی بارداری و زایمان 90 روز (سه ماه) است که به زنان کارگر تعلق میگیرد.
- تغییرات قانونی: با تصویب قوانین بعدی، این مدت زمان به شش ماه و سپس به نه ماه افزایش یافته است. این تغییرات بهمنظور تأمین حمایت بیشتر و بهبود شرایط برای زنان کارگر در دوران بارداری و زایمان اعمال شدهاند.
هدف و اهمیت:
- حمایت از سلامت: مرخصی بارداری و زایمان بهمنظور حمایت از سلامت مادر و نوزاد و فراهم کردن زمان کافی برای بهبودی و مراقبتهای ضروری بعد از زایمان طراحی شده است.
- حفظ جایگاه شغلی: زنان کارگر پس از پایان مرخصی زایمان حق بازگشت به شغل خود را دارند و کارفرما موظف به حفظ جایگاه شغلی آنها است.
بازگشت به کار پس از مرخصی بارداری و زایمان
پیشبینیهای قانونی:
- تبصره 1 ماده 76 قانون کار: پس از پایان مرخصی زایمان، کارگر زن حق دارد به کار سابق خود بازگردد. این مدت مرخصی با تایید سازمان تأمین اجتماعی جزو سوابق خدمت وی محسوب میشود.
نکات مهم:
- بازگشت به کار: کارفرما موظف است پس از پایان مرخصی زایمان، کارگر زن را به شغل قبلی خود بازگرداند.
- اخراج غیرموجه: در صورتی که کارفرما از بازگشت به کار زن پس از پایان مرخصی بارداری و زایمان خودداری کند، این عمل بهعنوان اخراج غیرموجه و نقض حقوق کارگر محسوب میشود.
این قوانین بهویژه برای جلوگیری از تبعیض و تأمین امنیت شغلی زنان کارگر و ارتقای رفاه آنها در دوران بارداری و زایمان وضع شدهاند و به حفظ شرایط کاری مناسب و سالم برای این گروه از کارگران کمک میکنند.
ارجاع کارهای سبک به زنان باردار
ارجاع کارهای سبکتر به زنان باردار یکی از تدابیر حمایتی مهم در قانون کار جمهوری اسلامی ایران است که بهمنظور حفاظت از سلامت زنان در دوران بارداری پیشبینی شده است. این موضوع بهطور مشخص در ماده 77 قانون کار مطرح شده است:
ماده 77 قانون کار:
- تشخیص پزشک: در صورتی که به تشخیص پزشک سازمان تأمین اجتماعی، نوع کار برای کارگر باردار خطرناک یا سخت تشخیص داده شود، کارفرما موظف است تا پایان دوره بارداری، کار مناسبتر و سبکتری به او ارجاع دهد.
- بدون کسر حقالسعی: کارفرما باید این تغییر در نوع کار را بدون کسر حقالسعی کارگر باردار انجام دهد.
نکات کلیدی:
- حفاظت از سلامت: این تدبیر بهمنظور محافظت از سلامت جسمی و روانی زنان باردار و نوزادان آنها صورت میگیرد.
- عدم کاهش حقوق: تغییر نوع کار به شغل سبکتر نباید منجر به کاهش حقوق کارگر باردار شود.
این قانون بهویژه برای تضمین رفاه و سلامت زنان در دوران بارداری طراحی شده است و به کاهش خطرات احتمالی ناشی از کارهای سخت و خطرناک کمک میکند.
شیر دادن به فرزند
ا
ماده 78 قانون کار جمهوری اسلامی ایران بهمنظور حمایت از حقوق مادران شیرده و فراهم کردن شرایط مناسب برای آنها بهویژه در محل کار، مقررات خاصی را پیشبینی کرده است. این ماده به شرح زیر است:
ماده 78 قانون کار:
- فرصت شیر دادن: در کارگاههایی که دارای کارگر زن هستند، کارفرما موظف است به مادران شیرده تا پایان دو سالگی کودک، هر سه ساعت نیم ساعت فرصت برای شیر دادن به فرزندشان بدهد. این نیم ساعت بهعنوان بخشی از ساعات کار آنان محسوب میشود و باید بدون کاهش حقوق به آنها ارائه شود.
- مراکز نگهداری کودکان: همچنین کارفرما موظف است متناسب با تعداد کودکان و گروه سنی آنها، مراکز نگهداری کودکان مانند شیرخوارگاهها، مهد کودکها و سایر مراکز مشابه را در محل کار ایجاد کند.
نکات کلیدی:
- حق شیر دادن: این مقررات بهمنظور حمایت از حقوق مادران شیرده و حفظ سلامت نوزادان آنها طراحی شده است و به ایجاد شرایطی برای راحتی و رفاه مادران در محل کار کمک میکند.
- عدم کاهش حقوق: زمان اختصاصیافته برای شیر دادن بهعنوان بخشی از ساعات کار محسوب میشود و نباید منجر به کاهش حقوق یا مزایای کارگران زن شود.
- ایجاد مراکز نگهداری: ایجاد مراکز نگهداری کودکان به کارفرمایان کمک میکند تا شرایط مناسبی برای مراقبت از فرزندان کارگران زن فراهم آورند.
این تدابیر بهویژه بهمنظور کاهش فشارهای ناشی از تطبیق نیازهای کاری و خانوادگی مادران شیرده و تأمین رفاه آنها و کودکانشان در نظر گرفته شده است.