وکیل جرم افترا در مشهد
افترا و مجازات آن
افترا در لغت به معنی دروغبستن، بهتانزدن و در اصطلاح حقوقی عبارت است از نسبت دادن صریح عمل مجرمانه، برخلاف حقیقت و واقع به شخص یا اشخاص معین با یکی از روشهای مذکور در قانون، مشروط بر اینکه صحت عمل مجرمانه نسبت داده شده، در نزد مراجع قضایی ثابت نشود.
در ماده ۶۹۷ قانون مجازات اسلامی، قانونگذار دو نحوه اِعمال مجازات پیشبینی کرده است و دادرس به دادگاه اختیار داده است که مرتکب را به یک ماه تا یکسال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم کند. یا اینکه اگر شخصیت مرتکب به نحوی بود که میبایست درباره او مجازات مناسبی تعیین شود بر حسب مورد حبس تعزیری یا شلاق تا ۷۴ ضربه را مورد حکم قرار دهد. در افترا به وسیله نشر اکاذیب اگر به هر ترتیب ضرر مادی یا معنوی به غیر وارد شده یا نشده باشد قانونگذار علاوه بر اینکه اعاده حیثیت شخص مورد افترا را در صورت امکان لازم دانسته بلکه مرتکب را مستحق حبس تغزیری از دو ماه تا دو سال یا شلاق تا ۷۴ ضربه شناخته است. (ماده ۶۹۸ قانون مجازات اسلامی)
تفاوت توهین با افترا
تفاوت توهین با افترا آن است که افترا نسبت دادن صریح عمل مجرمانه به غیر و متضمن اسناد و اخبار است اما در توهین، مرتکب قصد انشا و هتک حرمت دارد. پس اگر شخص به قصد انشا و هتک حرمت مثلا به کسى بگوید: «دزد»، مفتری محسوب نمىشود؛ زیرا منظور اسناد دهنده توهین و تحقیر طرف اسناد بوده است، نه اینکه در واقع او را به ارتکاب عمل دزدی متهم کند؛ همچنین است دادن نسبتهای کلى و غیرصریح مانند جانى، یا فاسق که فاقد صراحت کافى است و به نوع جرم منتسب اشاره ندارد. البته این اعمال ممکن است از مصادیق توهین محسوب شوند. نکته دیگر، ضرورت جرم بودن عمل انتسابى برای تحقق افتراست. در واقع، برای تحقق افترا، عمل اسناد دادهشده باید فعل یا ترک فعلى باشد که در زمان اسناد در قانون ممنوع بوده و برای آن مجازات تعیین شده باشد، حال آنکه در توهین این گونه نیست.
مجازات تهمت زدن ناروا به ديگران چيست؟
اگر كسی به ديگری اتهامی نسبت دهد و نتواند آن را در دادگاه ثابت كند و مشخص باشد كه به صورت كاملاً كذب اتهام را نسبت داده است مرتكب جرم افترا شده و مجازات آن یک ماه تا یک سال حبس و تا هفتاد و چهار ضربه شلاق يا يكی از اين دو مجازات است.
آنچه شاکی باید در جرم افترا ثابت کند
بیاناتی که مورداعتراض قرارگرفته، بایدحامل یک اتهام افترا باشد. دادگاه میگوید جمله توهینآمیز، باید موجب بدنامی یا بیاعتباری شود یا عموما از دیدگاه اعضای یک جامعه به این صورت جلوه کند ودرغیر اینصورت جملهای باشد که نشاندهنده دشمنی،تحقیر، اهانت یا استهزاباشد و باعث آسیب رساندن به اعتبار شخص درمحل کاروتجارت وحرفه اوباشد گفته ای که مورداعتراض قرارگرفته باید به شاکی نسبت داده شود. نه اینکه درهرجمله، از شاکی نام برده شود، بلکه کافیست ثابت شود که جملات بکاربردهشده، طبق استنباط یک شخص منطقی، به شاکی نسبت داده شده است خواه متهم چنین مقصودی داشته باشد یاخیر
گفتهای که مورد اعتراض قرارگرفته باید منتشر شود.
برای پیگیری در دادگاه، جملات توهینآمیزبایدبه شخصی غیراز شاکی منتقل شده باشد. هرشخصی که این جملات توهینآمیز رابه شخص دیگر بگوید، آنرا انتشار داده ومسئول این اتهام افترای رسانهای است گفتهای که مورداعتراض قرارگرفته، باید به آبرو و اعتبارشاکی خسارت وارد کند فرض میکنیم که موضوع آسیب به اعتباروآبروی یک فرد درمورد افترای رسانهای موجودباشد، شاکی بایدبا یک مدرک یاشاهد ثابت کندکه بدلیل این گفتههای افتراآمیزمنتشرشده، متحمل خسارت وزیان شده است.
دفاعیات موجود برای مقابله با اتهام افترا
حتی اگرثابت شودکه متهم به شخصی غیرازشاکی،جملاتی توهینآمیز درباره اوگفته متهم میتواند با یکی از روشهای دفاعی متعددقانونی و شناختهشده ازاین اتهام تبرئه شود
این روشها عبارتند از:
حقیقت: اتهام افترا تحت پیگیری قرارنمیگیرد، اگرثابت شودکه چنین موضوعی حقیقت دارد
رضایت: وقتی بتوان ثابت کردکه شاکی ازانتشارافترا یاجملاتی که به او نسبت داده شده رضایت دارد یا اینکه این جملات به تحریک خودشاکی منتشرشده باشد؛ دراینصورت متهم میتواند از اتهام افترا تبرئه شود.
اولویت یا برتری: هنگامیکه موضوع صداقت و جریان آزاد اطلاعات در مسایل مهم بامصلحت افراد برای حفظ آبرویشان در موازنه قرار میگیرد .
جریان آزاد اطلاعات وصداقت برحفظ آبروی فرد برتری دارد.
تفسیر منصفانه: این مورد معمولا از روی رسانهها یا سخنان افرادیکه گفتههای شان در رسانه انعکاس مییابد، استنباط میشود افرادی که مسایل مربوط به منافع عمومی را از روی صداقت و بدون سوءنیت و بطور منصفانه تفسیر می کنند، نسبت به افترای رسانهای مصونیت دارند حتی اگر تفسیر آنها توهین آمیز باشد.
نکته
- در جرایم تعزیری قابل گذشت تصرف عدوانی، مزاحمت، افترا، تهدید و… هرگاه متضرر از جرم در مدت یک سال از تاریخ اطلاع از وقوع جرم شکایت نکند حق شکایت کیفری او ساقط میشود
- هرگاه متضرر از جرم قبل از انقضای مدت مذکور فوت کند و دلیلی بر صرف نظر وی از طرح شکایت نباشند هر یک از ورثه وی در مهلت شش ماه از تاریخ وفات حق شکایت دارند (ماده 106 قانون مجازات اسلامی)
سوال
آیا مجازات توهین و افترا برای فرد سوء پیشینه موثر ایجاد خواهد کرد؟
خیر مجازات تعیین شده برای توهین و افترا حسب مورد شلاق و حبس و جزای نقدی میباشد که در هر صورت سوء پیشینه موثر برای فرد ایجاد نخواهد کرد . در صورتیکه شخصی که به او توهین شده است گذشت کند آیا فرد مجازات خواهد شد. به دلیل اینکه جرم توهین و افترا جزء جرائم قابل گذشت میباشد لذا با گذشت شاکی دیگر مجازاتی برای فرد د