وظایف بازپرس پرونده در نظام کیفری ایران
بازپرس پرونده در نظام کیفری ایران وظایف مهمی را در روند رسیدگی به جرایم بر عهده دارد. این وظایف به طور کلی شامل مراحل مختلفی از تحقیقات و جمعآوری مدارک و شواهد میشود. برخی از مهمترین وظایف بازپرس عبارتند از:
- انجام تحقیقات مقدماتی: پس از گزارش وقوع جرم یا ارجاع پرونده توسط دادستان، بازپرس باید تحقیقات اولیه را آغاز کند. این تحقیقات شامل شناسایی مجرمان، جمعآوری ادله و آثار جرم، و سایر اقدامات قانونی است.
- تعقیب متهمان و جمعآوری ادله: یکی از مهمترین وظایف بازپرس، شناسایی متهمان و جمعآوری ادله و شواهد برای اثبات وقوع جرم است.
- حفظ آثار جرم: بازپرس باید نسبت به حفظ و نگهداری آثار جرم که ممکن است به شناسایی مجرمان و اثبات جرم کمک کند، اقدامات لازم را انجام دهد.
- تصمیمگیری درباره بازداشت موقت: بازپرس میتواند در مواردی که برای ادامه تحقیقات لازم باشد، دستور بازداشت موقت متهم را صادر کند.
- مقابله با جرایم خاص: در برخی موارد خاص، مانند جرایم منافی عفت، تحقیقات توسط بازپرس ممنوع است، که این امر به منظور حفظ کرامت افراد و رعایت حریم خصوصی آنهاست.
- صدور احکام تکمیلی: در طول تحقیقات، بازپرس میتواند دستور انجام اقدامات تکمیلی مثل جلب شهود، بررسی مدارک، یا درخواست معاینه پزشکی صادر کند.
- ارجاع پرونده به دادگاه: پس از تکمیل تحقیقات، بازپرس میتواند پرونده را به دادگاه برای رسیدگی نهایی ارجاع دهد.
در صورت نیاز به مشاوره یا دریافت خدمات وکیل کیفری، مراجعه به سایت گروه وکلای دادگستری ره جویان عدالت و تماس با مشاوران این گروه برای رزرو وقت ملاقات حضوری پیشنهاد میشود.
حوزه صلاحیت قضائی بازپرس پرونده
بازپرس پرونده مسئول انجام تحقیقات مقدماتی در حوزههای قضائی خاص است. این حوزهها به شرح زیر هستند:
- جرم در حوزه قضائی محل ماموریت بازپرس: زمانی که جرم در همان حوزه قضائی که بازپرس مامور است، اتفاق بیفتد، وی مسئول انجام تحقیقات مقدماتی است.
- دستگیری مظنون یا متهم در حوزه قضائی بازپرس: اگر جرم در حوزه قضائی دیگری رخ دهد، ولی مظنون یا متهم در حوزه قضائی محل ماموریت بازپرس دستگیر شود، بازپرس صلاحیت رسیدگی به پرونده را دارد.
- مقیم بودن مظنون یا متهم در حوزه قضائی بازپرس: اگر وقوع جرم در حوزه قضائی دیگری باشد، اما مظنون یا متهم در حوزه قضائی محل ماموریت بازپرس اقامت داشته باشد، بازپرس میتواند تحقیقات مقدماتی را آغاز کند.
تفاوتهای بازپرس با قاضی
با وجود برخی شباهتها، بازپرس و قاضی تفاوتهای اساسی در وظایف و نقشهای خود دارند:
- وظایف بازپرس:
- بازپرس مسئول انجام تحقیقات مقدماتی و جمعآوری شواهد و ادله است.
- فعالیتهای بازپرس در دادسرا انجام میشود و او تصمیمات اولیه مانند قرار جلب به دادرسی یا قرار منع تعقیب را صادر میکند.
- بازپرس صلاحیت تعیین مجازات را ندارد و تصمیمات نهایی توسط قاضی صادر میشود.
- وظایف قاضی:
- قاضی مسئول بررسی تحقیقات انجام شده و صدور رأی نهایی است.
- فعالیت قاضی در دادگاه صورت میگیرد و او میتواند رأی و مجازات صادر کند.
- قاضی از نظر جایگاه قضائی بالاتر از بازپرس است و تصمیمات نهایی در پروندهها به او مربوط میشود.
آیا بازپرس میتواند حکم صادر کند؟
خیر، بازپرس صلاحیت صدور حکم ندارد. وظیفه بازپرس محدود به انجام تحقیقات مقدماتی است و پس از تکمیل پرونده، آن را به دادگاه ارسال میکند تا قاضی تصمیم نهایی را در خصوص مجازات یا تبرئه متهم اتخاذ کند. بازپرس میتواند قرار مجرمیت صادر کند، اما این تنها به منظور تکمیل پرونده است و حکم نهایی به عهده قاضی است.