مرجع رسیدگی به افراز و تفکیک
مرجع رسیدگی به افراز و تفکیک املاک بسته به وضعیت ثبتی ملک متفاوت است:
- املاک ثبت شده و یا املاکی با جریان ثبتی پایان یافته:
- اداره ثبت اسناد و املاک: برای املاک ثبت شده و همچنین املاکی که جریان ثبتی آن‌ها پایان یافته است، پس از طی مراحل اداری مربوطه، افراز و تفکیک ملک توسط اداره ثبت انجام می‌شود.
- املاک ثبت نشده و پیشینه ثبتی نداشته:
- دادگاه: برای املاکی که ثبت نشده‌اند و پیشینه ثبتی ندارند، مرجع رسیدگی به افراز و تفکیک دادگاه صالح است.
- استثنائات:
- ملک ثبت شده که یکی یا برخی از مالکین محجور یا غایب مفقود الاثر هستند: در این موارد نیز افراز و تفکیک ملک در صلاحیت دادگاه قرار دارد.
- سفته:
- اداره ثبت: اجرای سفته از طریق اداره ثبت نیز در صلاحیت این مرجع قرار دارد.
رای وحدت رویه شماره ۵۹/۲۹ مورخ ۱۵/۰۱/۱۳۶۰ به وضوح اشاره دارد که در صورتی که ملک ثبت شده و مشاع بوده باشد و در وضعیت‌هایی که مالکین محجور یا غایب مفقود الاثر باشند، صلاحیت رسیدگی به افراز و تفکیک به دادگاه تعلق دارد.
به طور کلی، برای افراز و تفکیک املاک مشاع باید به وضعیت ثبتی و ویژگی‌های خاص ملک توجه کرد تا مرجع رسیدگی صحیح تعیین شود.
شرایط لازم برای افراز ملک مشاع چیست؟
برای افراز ملک مشاع، شرایط زیر باید رعایت شود:
- ثبت یا خاتمه جریان ثبتی: ملک مورد تقاضا باید ثبت شده باشد یا جریان ثبتی آن خاتمه یافته باشد.
- حالت مشاع: ملک باید به حالت مشاع بوده و حداقل دو شریک داشته باشد.
- عدم وجود محجور یا مفقود الاثر: هیچ‌یک از مالکین نباید محجور یا مفقود الاثر باشند.
- قابلیت افراز: ملک مورد افراز باید بر اساس قانون قابل افراز باشد.
- سند مالکیت معارض: ملک مورد افراز نباید سند مالکیت معارض داشته باشد.
- عدم وجود سهم مجهول المالک: هیچ سهمی از ملک نباید مجهول المالک (بدون مالک مشخص) باشد.
این شرایط به منظور اطمینان از صحیح بودن و قانونی بودن فرآیند افراز ملک مشاع در نظر گرفته شده است.
نحوه اعتراض کردن به مراحل افراز در اداره ثبت
اگر شخصی به تصمیمات اداره ثبت در مورد افراز اعتراض داشته باشد، می‌تواند به شرح زیر اقدام کند:
- مدت زمان اعتراض: شخص ذینفع باید اعتراض خود را در ظرف مدت 10 روز از تاریخ صدور دستور افراز ارائه کند.
- مراجعه به دادگاه: اعتراض باید به دادگاه عمومی حقوقی محل حضور ملک مورد نظر تقدیم شود.
- ارائه دادخواست: شخص معترض باید دادخواستی مبتنی بر اعتراض به تصمیم اداره ثبت تقدیم کند. این دادخواست باید شامل دلایل و مستندات مربوط به اعتراض باشد.
- مشورت با وکیل: مشورت و راهنمایی یک وکیل ملکی می‌تواند به بهبود روند اعتراض و دفاع از حقوق شخص معترض کمک زیادی کند. وکیل ملکی می‌تواند با تجربه و دانش خود در زمینه قوانین و رویه‌های مرتبط، به شخص کمک کند تا مراحل قانونی را به درستی طی کند.
این روند به شخص معترض این امکان را می‌دهد که نظرات و اعتراضات خود را به صورت رسمی و قانونی مطرح کند و در صورت نیاز به بررسی‌های بیشتر، از مراجع قضائی پیگیری نماید.