فرق شاهد با مطلع در چیست؟
شاید شما هم با این دو واژه برخورد کرده‌اید یعنی دو واژه شاهد و مطلع در این مقاله می‌خواهیم به این موضوع بپردازیم که فرق بین شاهد و مطلع چیست و اساساً آیا این دو موضوع با هم متفاوتند یا یکی هستند و در صورت تفاوت بین آنها چه ویژگی‌هایی هر یک از آنها دارند و در روند دادرسی چگونه از آنها استفاده می‌شود و چه تاثیر و کمکی هر کدام از آنها در دادرسی دارند و مسائل از این قبیل که مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
دادگاه ممکن است برای رسیدگی به موضوعی فردی را به عنوان شاهد یا مطلع به دادگاه احضار کند تا با توجه به پرسش هایی که از این افراد می‌شود بتواند در صدور رای و روشن شدن قضیه به قاضی کمک شایانی بشود در ابتدا باید بگوییم که بین این دو موضوع یعنی بین شاهد و مطلع تفاوت وجود دارد.
شاهد:
در ابتدا می‌خواهیم از شاهد سخن بگوییم شاهد در واقع کسی است که در خود جرم نقشی نداشته است ولی در هنگام به وجود آمدن جرم در آن لحظه در آن صحنه بوده و عیناً آن صحنه را مشاهده کرده است.
مطلع:
مطلع برعکس شاهد کسی است که عیناً صحنه جرم را ندیده اما به هر نحوی از جرم آگاهی پیدا کرده است به طور مثال خود مجرم بعد از ارتکاب جرم نزد مطلع رفته و برایش وقایع را توضیح داده باشد و یا اینکه مطلع از شواهد دیگه یا از افراد دیگر به این قضیه رسیده باشد.
اگر شاهد و مطلع حضور پیدا نکنند چه اتفاقی پیش می‌آید؟
بازپرس برای روند پرونده و اطلاعات و تحقیقات ممکن است نیاز داشته باشد که از شاهد و مطلع دعوت به عمل بیاورد تا تحقیقات خود را کامل کند در این خصوص اگر شاهد یا مطلعی که بازپرس نیاز دارد در مرتبه اول احضار می‌شود و اگر بعد از احضار خود را معرفی نکنند جلب می‌شوند البته باید توجه داشت که بعد از احضار در صورتی که عذر موجه مبنی بر نتوانستن حضور ارائه دهند مجدد احضار می‌شوند و در غیر این صورت جلب می‌شود.
پس باید به این نکته اشاره کرد که اگر افراد به عنوان مطلع دعوت بشوند تا برای کمک کردن به روند پرونده بخواهند به بازپرس پرونده و مرحله تحقیقات کمکی کرده باشند برای آنها احضاریه صادر می‌شود و افراد بعد از دریافت احضاریه نباید نگرانی برایشان ایجاد شود و یا اینکه بترسند چون از موضوع پرونده باخبر نیستند و در احضاریه فقط به حضور آنها اشاره شده و حضور آنها فقط برای کمک کردن به روند پرونده در محل تحقیق کمک خواهد کرد و هیچگونه مشکلی برای آنها پیش نخواهد آمد.
مواد مرتبط:
ماده ۲۰۴ قانون آیین دادرسی کیفری:
بازپرس به تشخیص خود یا با معرفی شاکی یا به تقاضای متهم و یا حسب اعلام مقامات ذی ربط، شخصی که حضور یا تحقیق از وی را برای روشن شدن موضوع ضروری تشخیص دهد، برابر مقررات احضار می کند.
تبصره ۱- در صورتی که شاهد یا مطلع برای عدم حضور خود عذر موجهی نداشته باشد جلب می‌شود. اما در صورتی که عذر موجهی داشته باشد و بازپرس آن عذر را بپذیرد، مجدداً احضار و در صورت عدم حضور جلب می‌شود.
تبصره ۲- درصورتی که دلیل پرونده منحصر به شهادت شهود و مطلعان نباشد، تحقیق از آنان می‌تواند به صورت الکترونیکی و با رعایت مقررات راجع به دادرسی الکترونیکی به عمل آید.
ماده ۲۱۳ قانون آیین دادرسی کیفری:
تفهیم اتهام به کسی که به عنوان متهم احضار نشده از قبیل شاهد یا مطلع ممنوع است و چنانچه این شخص پس از تحقیق در مظان اتهام قرار گیرد، باید طبق مقررات و به عنوان متهم برای وقت دیگر احضار شود.