طلاق غیابی چیست؟
طلاق غیابی یکی از انواع طلاق است که در آن حکم طلاق بدون حضور یکی از طرفین صادر می‌شود. این نوع طلاق می‌تواند از طرف مرد یا زن درخواست شود، اما شرایط و مقرراتی برای هر کدام وجود دارد.
طلاق غیابی از طرف مرد
بر اساس قانون مدنی ایران، مرد می‌تواند هر زمان که بخواهد زن خود را طلاق دهد، به شرطی که شرایط مقرر در قانون مدنی را رعایت کند. برای این منظور، مرد باید دادخواست طلاق را به دادگاه ارائه دهد و دادگاه پس از بررسی مدارک و مستندات، حکم طلاق را صادر می‌کند. اگر زن در جلسات دادگاه حاضر نشود و یا در محل زندگی مشخص نباشد، دادگاه می‌تواند حکم طلاق غیابی را صادر کند.
طلاق غیابی از طرف زن
شرایط برای درخواست طلاق توسط زن متفاوت است. زن باید دلایل موجهی برای تقاضای طلاق داشته باشد و این دلایل باید توسط دادگاه تأیید شود. برخی از دلایل موجه عبارتند از:
- عسر و حرج: زن باید اثبات کند که زندگی مشترک برای او به حدی دشوار و غیرقابل تحمل شده که ادامه آن ممکن نیست.
- عدم پرداخت نفقه: اگر مرد به مدت شش ماه یا بیشتر نفقه زن را پرداخت نکند.
- ترک زندگی زناشویی: اگر مرد به مدت چهار سال زندگی زناشویی را ترک کند.
- محکومیت کیفری مرد: اگر مرد به حبس محکوم شود و مدت زندانی بودن او بیشتر از پنج سال باشد.
در صورتی که زن دلایل موجهی برای طلاق داشته باشد و این دلایل توسط دادگاه تأیید شود، دادگاه می‌تواند حکم طلاق غیابی را حتی بدون حضور مرد صادر کند.
طلاق غیابی از طرف زن
در این حالت، زن دادخواست طلاق را به دادگاه ارائه می‌دهد و دلایل موجهی برای طلاق خود ارائه می‌دهد. اگر شوهر حضوری در دادگاه نداشته باشد و لایحه‌ای نیز ندهد، و همچنین اگر اخطاریه دادگاه به واقعیت ابلاغ نشده باشد، دادگاه می‌تواند رای طلاق را به صورت غیابی صادر کند. اگر اخطاریه به شخص مورد نظر یعنی شوهر ابلاغ شود، به عنوان ابلاغ واقعی در نظر گرفته می‌شود. اگر به بستگان یا خدمه و کارمندان شوهر ابلاغ شود، به عنوان ابلاغ قانونی در نظر گرفته می‌شود، و اگر کسی در محل اعلام شده حضور نداشته باشد، اخطاریه الصاق می‌شود که به عنوان ابلاغ قانونی در نظر گرفته می‌شود.
طلاق غیابی از طرف مرد
بر اساس ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی، حق طلاق در اختیار مرد است. اگر مرد دادخواست طلاق را به دادگاه ارائه دهد و زن حضوری در دادگاه نداشته باشد و لایحه‌ای هم ندهد، دادگاه می‌تواند رای طلاق را صادر کند که به عنوان طلاق غیابی شناخته می‌شود. در این حالت، زن می‌تواند در مهلت قانونی واخواهی کند. رای طلاق در این صورت به درخواست مرد از سوی دادگاه صادر می‌شود.
این تقسیم بندی نشان می‌دهد که طلاق غیابی می‌تواند به دو صورت از طرف زن و از طرف مرد در قانون مدنی ایران رخ دهد، هر کدام با شرایط و مقررات خاص خود.
مراحل طلاق غیابی برای زن
مراحل طلاق غیابی برای زن در قانون مدنی ایران به صورت زیر است:
- ارائه دادخواست: زن باید دادخواست طلاق را به دادگاه ارائه دهد و نشانی حضور شوهر را مشخص کند. اگر شوهر مجهول المکان باشد، باید این موضوع در دادخواست ذکر شود.
- آگهی کثیرالانتشار: اگر شوهر شناسایی نشود، دادگاه دستور خواهد داد که از طریق روزنامه‌های کثیرالانتشار آگهی منتشر شود. این آگهی به افرادی که اطلاعاتی درباره شوهر دارند، اجازه می‌دهد تا به دادگاه اطلاعات ارائه دهند.
- ابلاغ اخطاریه: اگر شوهر بعد از آگهی همچنان نشانی خوانده نشود، دادگاه دستور می‌دهد تا اخطاریه به شوهر ابلاغ شود. تاریخ انتشار اخطاریه نباید کمتر از یک ماه باشد.
- رفتار دادگاه: پس از مراحل فوق، اگر شوهر هنوز حاضر نشود و دو بار اخطاری صورت گرفته باشد و هیچ اتفاقی رخ نداده باشد، دادگاه ممکن است رای طلاق را صادر کند. اگر یکی از طرفین همچنان در دادگاه حاضر نباشد، دادگاه می‌تواند نماینده‌ای را معرفی کند تا صیغه طلاق جاری شود.
- طلاق غیابی از طرف مرد: در صورتی که زن نیز مجهول المکان باشد و مرد دادخواست طلاق را ارائه دهد و شرایط لازم برای طلاق غیابی فراهم شود، مرد نیز می‌تواند طلاق را به زن بدهد.
این مراحل نشان می‌دهند که طلاق غیابی در شرایطی که یکی از طرفین مجهول المکان باشد، به صورت آگهی و ابلاغ قانونی در دادگاه صورت می‌گیرد، و اگر شواهد موجود باشد، دادگاه می‌تواند رای طلاق را صادر کند.