اموال مشمول مالیات بر ارث (ماده 19 قانون مالیاتهای مستقیم):
مالیات بر ارث شامل تمامی اموال و داراییهایی است که به وراث منتقل میشود و به شرح زیر است:
- اموال مشمول مالیات:
- کلیه ماترک متوفی: شامل اموال واقع در ایران یا خارج از ایران.
- اموال منقول و غیرمنقول: مانند زمین، خانه، خودرو، طلا و جواهرات.
- مطالبات قابل وصول: بدهیهایی که متوفی از دیگران طلب دارد.
- حقوق مالی: مانند سرقفلی، سهام و سایر حقوقی که ارزش اقتصادی دارند.
- کسر هزینهها:
- هزینههای کفن و دفن (در حد عرف و عادت).
- واجبات مالی و عبادی متوفی (بر اساس قواعد شرعی).
- دیون محقق متوفی (بدهیهای اثباتشده با اسناد قانونی).
- تبصره مهم:
- بدهی متوفی به وراث تنها در صورتی قابل کسر است که اصالت آن به تأیید هیئت حل اختلاف مالیاتی برسد.
- مهریه و نفقه ایام عده نیازی به تأیید هیئت ندارد.
اموال غیرمشمول مالیات بر ارث (ماده 24 قانون مالیاتهای مستقیم):
برخی اموال و داراییها از مالیات بر ارث معاف هستند، از جمله:
- مزایای شغلی و بازنشستگی:
- وجوه بازنشستگی، وظیفه، پسانداز خدمت، مزایای پایان خدمت، خسارت اخراج و بازخرید خدمت.
- مرخصیهای استحقاقی استفادهنشده.
- بیمههای اجتماعی و وجوه پرداختی از بیمهنامهها (مانند بیمه عمر یا خسارت فوت).
- دیه و مبالغ مشابه که به صورت یکجا یا مستمر به وراث پرداخت میشود.
- اموال دیپلماتیک:
- اموال منقول متعلق به مشمولین بندهای مرتبط با قراردادهای وین (1340، 1342، 1353) در چارچوب قوانین مربوطه و شرط معامله متقابل.
- اموال وقفشده، نذر یا حبس:
- اموالی که برای سازمانها و مؤسسات عامالمنفعه وقف، نذر یا حبس شده باشد (با تأیید مراجع ذیصلاح).
- اموال مالی مشمول تخفیف:
- 80% از اوراق مشارکت و سپردههای بانکی متوفی نزد بانکهای ایرانی (داخل و خارج از کشور).
- 50% ارزش سهام شرکتهای پذیرفتهشده در بورس.
- 40% ارزش سهامالشرکه در شرکتهای غیر بورسی.
- 40% ارزش خالص داراییهای واحدهای تولیدی، صنعتی، معدنی و کشاورزی.
اموال شهدای انقلاب اسلامی (ماده 25):
وراث طبقات اول و دوم در مورد اموال شهدای انقلاب اسلامی از پرداخت مالیات بر ارث معاف هستند.
- تأیید شهادت: باید توسط نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران یا بنیاد شهید انجام شود.
نکات مهم:
- برای بهرهمندی از معافیتها و تخفیفها، ارائه مدارک و اظهارنامه مالیاتی ضروری است.
- کسر بدهیها و هزینهها باید مستند و مورد تأیید هیئت حل اختلاف مالیاتی باشد.
اموال مشمول مالیات بر ارث (ماده 19):
تمام اموال و داراییهایی که پس از فوت فرد به وارثان منتقل میشود، مشمول مالیات بر ارث هستند. موارد اصلی عبارتند از:
- ماترک متوفی:
- شامل تمامی اموال واقع در داخل یا خارج از ایران.
- شامل اموال منقول و غیرمنقول، مانند زمین، ساختمان، خودرو، طلا و جواهرات.
- مطالبات قابل وصول: بدهیهایی که دیگران به متوفی بدهکار بودهاند.
- حقوق مالی: مانند سرقفلی، سهام، حق امتیازها و سایر حقوقی که ارزش اقتصادی دارند.
- کسر هزینهها و بدهیها از ماترک:
- هزینههای کفن و دفن: در حد عرف و عادت.
- واجبات مالی و عبادی: بر اساس قواعد شرعی.
- دیون محقق متوفی: بدهیهایی که با مدارک قانونی اثبات شده باشند.
- شرایط کسر بدهی:
- بدهی به وراث در صورتی کسر میشود که اصالت آن به تأیید هیئت حل اختلاف مالیاتی برسد.
- برای مهریه و نفقه ایام عده، نیازی به تأیید هیئت نیست.
- در مورد وراث طبقه دوم و سوم، کسر بدهیها مشروط به داشتن وراث از طبقه ماقبل در زمان فوت متوفی است.
اموال غیرمشمول مالیات بر ارث (ماده 24):
برخی اموال و داراییها از پرداخت مالیات بر ارث معاف هستند:
- وجوه و مزایای شغلی و بازنشستگی:
- بازنشستگی، وظیفه، پسانداز خدمت، مزایای پایان خدمت، خسارت اخراج یا بازخرید خدمت.
- مرخصیهای استحقاقی استفادهنشده.
- بیمههای اجتماعی و وجوه پرداختی از بیمه عمر یا خسارت فوت.
- دیه و مبالغ مشابه که به وراث پرداخت میشود.
- اموال دیپلماتیک:
- اموال منقول مربوط به مشمولین بندهای قرارداد وین (1340، 1342، 1353) با شرط معامله متقابل.
- اموال وقفشده، نذر یا حبس:
- اموالی که برای سازمانها یا مؤسسات مذکور در قانون وقف، نذر یا حبس شده باشد (با تأیید مراجع مربوط).
- تخفیف در مالیات داراییهای مالی:
- 80% اوراق مشارکت و سپردههای بانکی متوفی در بانکهای ایرانی (داخل یا خارج کشور).
- 50% ارزش سهام در شرکتهای بورسی.
- 40% ارزش سهامالشرکه در شرکتهای غیر بورسی.
- 40% ارزش خالص داراییهای تولیدی، صنعتی، معدنی یا کشاورزی.
معافیتهای خاص (ماده 25):
وراث طبقات اول و دوم در مورد اموال شهدای انقلاب اسلامی از پرداخت مالیات بر ارث معاف هستند.
- شرط تأیید: این معافیت نیازمند تأیید نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران یا بنیاد شهید است.